Seria „Na tropie podejrzanych myśli”, „Na tropie podejrzanych relacji” i „Na tropie podejrzanych zachowań” to wyjątkowy projekt edukacyjno-terapeutyczny wydawnictwa GWP, łączący elementy literatury przygodowej, psychologii poznawczo-behawioralnej (CBT) i treningu emocjonalnego. Autorzy stworzyli zestaw książek, które – przy zachowaniu przystępnej formy – pomagają dzieciom zrozumieć mechanizmy rządzące ich emocjami, myślami i zachowaniami.
Adresowane są do młodszych czytelników (ok. 8–13 lat), ale z powodzeniem mogą być wykorzystywane także przez nauczycieli, psychologów szkolnych i rodziców w codziennej pracy wychowawczej.
Struktura i koncepcja serii
Każda część serii opiera się na metaforze detektywistycznej – dzieci wcielają się w rolę badaczy własnego umysłu. Towarzyszą im bohaterowie, Maks i Tola, którzy prowadzą „śledztwa” w sprawie trudnych emocji i myśli.
Struktura książek jest powtarzalna i przemyślana:
- krótkie, fabularne wprowadzenia („śledztwa”, „sprawy”, „obserwacje”),
- ćwiczenia do samodzielnego wypełniania,
- sekcje refleksji nad emocjami, myślami i reakcjami,
- karty pracy pozwalające utrwalać nowe sposoby radzenia sobie z emocjami.
Takie ujęcie sprawia, że czytelnik nie jest biernym odbiorcą treści, lecz aktywnym uczestnikiem procesu poznawania siebie.
3. Wartość psychologiczna i terapeutyczna
Seria wpisuje się w model poznawczo-behawioralny (CBT), w którym emocje, myśli i zachowania tworzą powiązany układ.
- „Na tropie podejrzanych myśli” uczy, jak rozpoznawać i kwestionować zniekształcenia poznawcze, np. nadmierną samokrytykę,
- „Na tropie podejrzanych relacji” koncentruje się na rozumieniu relacji,
- „Na tropie podejrzanych zachowań” zachęca do refleksji nad tym, jak nasze działania są konsekwencją myśli i emocji, a także jak można je modyfikować w kierunku bardziej wspierających strategii.
Z punktu widzenia dydaktyki psychologicznej, książki te skutecznie rozwijają regulację emocji i samorefleksję — umiejętności kluczowe dla dobrostanu psychicznego.
4. Walory dydaktyczne i graficzne
Książki zostały opracowane z ogromną dbałością o formę wizualną i interaktywność. Ilustracje (np. scenki komiksowe i „notatki detektywów”) tworzą ciepłą, przyjazną atmosferę, która ułatwia dzieciom utożsamienie się z bohaterami.
Ćwiczenia, takie jak „Rozpoznaj myśli w swojej głowie” czy „Rozwiń wspierający głos”, pozwalają dzieciom przećwiczyć konkretne strategie radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
Publikacje te idealnie łączą estetykę materiału edukacyjnego z narzędziem terapeutycznym — mogą być z powodzeniem wykorzystywane w gabinetach psychologicznych, na zajęciach TUS (Trening Umiejętności Społecznych) czy w warsztatach psychoedukacyjnych w szkołach.
5. Znaczenie dla edukacji psychologicznej
Z perspektywy akademickiej, seria GWP stanowi przykład, jak w praktyce realizować założenia psychologii pozytywnej i CBT w edukacji dzieci.
Pokazuje, że można w prosty sposób uczyć dzieci:
- rozpoznawania automatycznych myśli,
- regulowania emocji poprzez samoświadomość,
- kształtowania adaptacyjnych zachowań w relacjach społecznych.
Dziękujemy Gdańskiemu Wydawnictwu Psychologicznemu za przekazanie książek na potrzeby działań Koła Naukowego.
