Złość jest emocją, która długo towarzyszyła mi jak cień – nieproszony, często zbyt intensywny, ale jednak nie do odcięcia. Dlatego książka „Oswoić złość” nie była dla mnie kolejną pozycją na liście literatury z zakresu psychologii. Trafiła wprost w moje doświadczenie dzięki członkostwu w Kole Naukowym Studentów Psychologii – Profundum Mentis. Otworzyła nie tylko nowe perspektywy w rozumieniu złości, ale też zaoferowała narzędzia do transformowania tej emocji z destrukcyjnej siły w coś, co może współgrać z moimi wartościami.
Już we wstępie autorzy – Robyn D. Walser oraz Manuela O’Connell – zapraszają czytelnika do udziału w skutecznym programie terapeutycznym, opartym na założeniach terapii akceptacji i zaangażowania (ACT). To nie jest zwykły poradnik emocjonalny. To przewodnik – głęboki, spójny, oparty na osobistych historiach i bogatej wiedzy klinicznej. Zarówno autor, jak i autorka dzielą się swoimi zmaganiami z gniewem: autor używał go jako narzędzia dominacji, autorka z kolei – tłumiła, aż do granic samozaprzeczenia. Ta dwugłosowa perspektywa sprawia, że książka ma wyjątkowy walor autentyczności. To nie teoria oderwana od życia, lecz teoria zrodzona z życia.
Struktura książki zasługuje na szczególne uznanie. Rozdziały są przejrzyście zorganizowane, a każdy z nich wprowadza nową warstwę refleksji. Począwszy od próby zdefiniowania złości i jej funkcji w kontekście ewolucyjnym i społecznym, przez dokładne wyjaśnienie zasad ACT, aż po konkretne sposoby reagowania, transformowania emocji i budowania życia zgodnego z osobistymi wartościami. Ogromnym atutem są ćwiczenia – liczne, dobrze dobrane i możliwe do realizacji wprost w książce. Uczy się ich nie „czytając o złości”, lecz ją przeżywając — świadomie i z uważnością.
Autorzy rozpoczynają każdy rozdział cytatem, który staje się symbolicznym „progiem emocjonalnym” – pozwala zatrzymać się, ugruntować i wejść głębiej. Szczególnie mocno wybrzmiał we mnie fragment Arystotelesa:
„Każdy może się rozgniewać – to bardzo łatwe. Ale rzadkością jest złoszczenie się na właściwą osobę, we właściwym stopniu i właściwym momencie, we właściwym celu i we właściwy sposób. To bardzo trudne.”
To jedno zdanie streszcza w istocie cały zamysł książki: nie chodzi o to, by złość eliminować. Chodzi o to, by uczyć się używać jej z intencją i świadomością. Złość – jak pokazują autorzy – nie jest problemem sama w sobie. Problemem bywa nasz stosunek do niej: tłumienie, wypieranie lub nadmiarowe wyrażanie, które nie idzie w parze z refleksją. Książka przekonuje, że „złość to często cierpienie, które nie spotkało się ze współczuciem” – i ten cytat szczególnie do mnie przemówił. Zamiast demonizować złość, autorzy proponują podejście integracyjne: przyjmij emocję, przyjrzyj się jej, a potem podejmij działanie zgodne z tym, kim naprawdę chcesz być.
Jako studentka psychologii doceniam, że książka nie upraszcza ACT. Używa fachowego języka, ale z rozwagą. Niemniej jednak uważam, że „Oswoić złość” nie będzie w pełni przystępna dla osób bez wcześniejszej znajomości podstaw terapii trzeciej fali czy koncepcji pracy z emocjami. To pozycja, która najwięcej zaoferuje psychologom, terapeutom, studentom psychologii oraz osobom już głęboko zaangażowanym w pracę nad sobą. Na poziomie osobistym ta lektura nie uczyła mnie walki z emocjami – ale gotowości na nie. Przypomniała mi, że pierwszym krokiem do zmiany jest świadomość, a drugim – akceptacja. A potem – krok po kroku – można budować życie, w którym emocje nie rządzą, ale towarzyszą.
Podsumowując: „Oswoić złość” to nie tylko książka o gniewie. To opowieść o człowieczeństwie, o wrażliwości, o sile, która nie musi krzyczeć, by być słyszana. To przewodnik dla tych, którzy – jak ja – nie chcą już dłużej walczyć ze sobą, ale pragną budować ze sobą i światem bardziej świadomą relację.
