„Patoedukacja” to zbiór rozmów dziennikarza i publicysty Wojciecha Harpuli z
osobami związanymi z edukacją, szkołą, pedagogiką oraz rozwojem dzieci i młodzieży.
Wśród rozmówców znaleźli się profesorowie, pedagodzy, nauczyciele, psycholodzy,
metodycy, socjolog, prawnik, a przede wszystkim – osoby najściślej związane z systemem
edukacji, czyli uczniowie.
W książce poruszane są różnorodne problemy współczesnej edukacji: od
przestarzałych fundamentów, na których opiera się cały system, przez przeładowanie
programu nauczania i krytykę idei podstawy programowej, aż po brak indywidualnego
podejścia, masowość i anonimowość szkoły.
To, co najczęściej wybrzmiewa w wypowiedziach uczniów, to poczucie presji,
tłumienie indywidualności i motywacji, a także świadomość ogromnej, jeżeli nie
najważniejszej, roli nauczyciela.
Już tytuł książki nie pozostawia wątpliwości do tego, co znajdziemy w jej wnętrzu.
Jest to krytyka, ale konstruktywna i rzetelna. „Patoedukacja” może stać się przewodnikiem
dla tych, którzy mają możliwość i narzędzia wprowadzania zmian.
W kolejnych rozmowach autor diagnozuje problemy systemu, tłumaczy ich przyczyny
i wskazuje, co w edukacji nie działa, a co działa źle i dlaczego. Rozprawia się z polską
szkołą, ale równocześnie podsuwa pomysły i rozwiązania. Rozmawia ze specjalistami,
dotyka wszystkich aspektów edukacji, lecz co najważniejsze, daje głos tym, którzy
najczęściej są pomijani w publicznej debacie – uczniom.
Rozmówcy nie pozostawiają na polskiej szkole suchej nitki. Paradoksalnie to właśnie
w wypowiedziach uczniów, po których moglibyśmy spodziewać się najsurowszych ocen,
pojawia się najwięcej wyrozumiałości i docenienia dla zalet systemu, w którym uczestniczą.
Ważny jest dla nich społeczny wymiar szkoły, lecz w większości przykładów dobrych praktyk
przewijają się postaci nauczycieli – mądrych, zaangażowanych i szanujących uczniów. Z
punktu widzenia uczniów to kluczowy element procesu edukacji, determinujący jego
powodzenie lub fiasko.
„Patoedukacja” to ważna i potrzebna książka, która nie powinna przejść bez echa. To
publikacja, o której należy mówić dużo i głośno. Stanowi znakomity punkt wyjścia do
dyskusji o kondycji polskiej edukacji.
Powinna być lekturą obowiązkową dla nauczycieli, pedagogów, psychologów
szkolnych, rodziców i uczniów, a także dla polityków, metodyków i osób odpowiedzialnych
za kształt oświaty.
Intryguje, inspiruje i motywuje do zmian – zarówno tych systemowych, szerokich,
które mogą odmienić oblicze edukacji, jak i codziennych, drobnych, zależnych od postaw,
zachowań i zaangażowania każdego, komu bliska jest idea dobrej szkoły.
